Cứ đến ngày 23 tháng 12 âm lịch hàng năm, cả nhà lại rộn ràng chuẩn bị cho lễ tiễn ông Công ông Táo về chầu trời. Đây là ngày mà các đạo sĩ sẽ cưỡi cá chép bay lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về những điều đã xảy ra trên trái đất trong một năm qua. Nếu bạn vẫn chưa biết Bài cúng đưa ông Táo về trời Còn chần chừ gì nữa, hãy cùng Vua Nệm tìm hiểu về truyền thống tuyệt vời này nhé!
1. Ý nghĩa nghi lễ cúng ông táo
Theo truyền thuyết, ông Táo là vị thần chịu trách nhiệm quan sát, quản lý và đánh giá mọi hoạt động trong năm của gia chủ. Không chỉ là “Ông Táo” mà ông còn quyết định hạnh phúc, phú quý hay bất hạnh của gia đình đó. Quả táo cũng sẽ giúp xua đuổi tà khí, ngăn chặn sự xâm hại của các thế lực xấu và mang lại bình yên cho chủ nhân ngôi nhà.
Sau khi về trời báo cáo tình hình của chủ nhân với Ngọc Hoàng, Ngọc Hoàng sẽ dựa vào đó để phù hộ, thậm chí quở trách nếu chủ nhân làm điều gì sai trái. Vì vậy, vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, lễ cúng ông Táo được sinh ra để ông Táo phù hộ cho gia đình, mang bình an vào nhà.
Không chỉ vậy, tổ chức lễ cúng ông Táo còn được xem là cách đề cao tầm quan trọng của căn bếp trong gia đình. Ngoài chức năng là nơi nấu nướng, đây còn là nơi dùng để gắn kết tình cảm gia đình thêm khăng khít. Theo quan niệm xưa, nếu một ngày bếp không cháy là ngày đó gia đình không êm ấm, không thiếu hơi ấm.
Chính vì vậy, đưa ông Táo về trời là một phong tục được lưu truyền từ xa xưa với ý nghĩa cầu mong sự ấm no, hạnh phúc cho mọi nhà. Lưu truyền những phong tục cổ truyền như thế này cũng là một cách góp phần tạo nên nét đẹp văn hóa của người Việt.
2. Lễ vật cúng ông Táo gồm những gì?
Ông Táo mới là người có quyền quyết định và báo cáo những gia đình “tốt hay xấu” với thiên đàng. Vì vậy, lễ cúng ông Táo không nhất thiết phải quá cầu kỳ, hoa mỹ nhưng cần đầy đủ các lễ vật cơ bản và đảm bảo sự trang nghiêm cho buổi thờ cúng.
Để chuẩn bị mâm cúng ông Táo, bạn cần chuẩn bị những lễ vật sau:
- Mũ Táo Quân gồm 2 mũ nam và 1 mũ nữ. M dùng cho Mr. Táo sẽ có 2 cánh và mũ của Tú Bà sẽ không có cánh
- Cá chép: Đây là con vật sẽ táo quân về trời vào ngày 23 tháng Chạp. Không nhất thiết phải dùng cá chép thật, trong bộ giấy tiền vàng bạc cũng có cá chép. Tùy từng vùng sẽ sử dụng cá thật hay cá giấy. Ở miền Bắc, người dân rất coi trọng việc phóng sinh nên việc mua cá chép phóng sinh ra sông, suối vào ngày này rất nhộn nhịp.
- áo sơ mi
- Đồng vàng
- Đội mũ giấy
Ghi chú:
Màu sắc của áo, mũ, hia có thể thay đổi theo từng năm và phụ thuộc vào ngũ hành cụ thể như sau:
- Năm thuộc hành Kim sẽ được tặng áo, mũ, phụ kiện màu vàng
- Vào năm Thổ, họ sẽ được tặng váy đen, mũ và khăn trùm đầu
- Năm thuộc hành Mộc được tặng áo dài trắng, đội nón lá
- Năm thuộc hành Thủy thì được cúng áo lam, đội nón.
- Năm thuộc hành Hỏa thì được cúng áo, mũ, bán thân màu đỏ.
Mâm cúng ông Táo gồm có:
- Đĩa ngũ quả (dưa leo, dừa, thơm, đu đủ, xoài) với hàm ý cầu chúc một năm đủ đầy, thành công.
- Bình hoa
- Ba đĩa trà khô, ba đĩa mứt, ba tách trà
- Đèn, nhang, rượu
- Bánh, cốm, kẹo
- Và tùy theo phong tục của từng vùng miền mà bạn có thể chuẩn bị một đĩa cơm đạm bạc với cơm, cá, canh, gà luộc, bánh chưng hay bánh tét.
- Ở một số vùng, cá chép sống còn được đưa vào để Táo Quân cưỡi về trời.
Ghi chú:
- Một số lễ vật kiêng kỵ như thịt trâu, thịt ngỗng, thịt dê… không nên được sử dụng để đưa ra lời đề nghị.
- Vào đêm giao thừa, mỗi gia đình sẽ làm lễ đón ông Táo về ngự tại nhà và cầu chúc một năm mới sung túc, hạnh phúc, bình an.
3. Tế lễ đưa Đạo về trời ở đâu?
Theo quan niệm xưa, ông Táo là vị thần cai quản việc bếp núc nên bàn thờ ông Táo thường được đặt trong bếp, ở những vị trí cao. Khi làm lễ cúng đưa ông Táo về trời, mâm cúng cũng sẽ được đặt trong bếp.
Tuy nhiên, vẫn có nhiều ý kiến cho rằng nên thờ cúng ở bàn thờ gia tiên. Theo đó, thông thường sẽ có hai mâm cúng, một đặt ở bàn thờ gia tiên và một đặt ở gian bếp.
Ở những ngôi nhà thiết kế hiện đại, không tiện đặt bàn thờ nhưng gia chủ vẫn chuẩn bị mâm cơm dưới bếp và mâm cúng thần tài. Ở một số nơi, vào ngày 23 tháng Chạp, gia chủ sẽ ngừng nấu nướng với quan điểm để ông Táo bay về trời thoải mái và dễ dàng hơn.
4. Bài cúng dùng nhiều nhất để đưa Đạo về trời
Cùng điểm qua những nghi lễ đưa Đạo về trời thường được áp dụng nhất:
Vinh quang cho Chúa
Cúi đầu kính lễ Ngũ Hoàng, Đông Thanh Hoàng, Nam Xích Hoàng, Tây Bạch Hoàng, Bắc Hắc Hoàng, Trung Hoàng.
Bái kiến thần tướng, thần tướng, thần tướng
Tâm Thần Tướng Thiên Bình
Hạ thiên tướng quân Thiên mã
Kính lạy thần núi, thần rồng, thần đất, thổ thần, thổ thần táo quân, thổ địa tương lai chứng giám
Hôm nay là ngày 23 tháng 12 năm…. Là ngày Táo Quân về trời chơi sớm
Người được ủy thác tên là… sinh… tháng… nguyên quán… địa chỉ thường trú…
Với tấm lòng thành kính, con xin nhận một số lễ vật, nhang đèn và những lời khẩn cầu xin Thượng Đế, Ngũ Đế, Thiên Tướng, Thiên Tướng, Thiên Binh, Thiên Mã và các vị thần trên trời dưới đất chứng giám cho. để tôi làm lễ tiễn thần Thổ Công Táo Quân về chầu trời.
Cúi xin thổ thần thổ công, thổ thần, thổ công táo quân, thổ địa tương lai chứng giám. Một năm qua, nhờ các Ngài phù hộ, chúng con mạnh khỏe, hạnh phúc và vạn sự như ý.
Nay con xin một lòng thành kính tiễn đưa Ngài về trời, xin Thần linh, Ngũ đế và các vị thần linh phù hộ độ trì, bảo vệ cho đất nước, quê hương, gia đình con được bình an, thịnh vượng.
Con xin Đức Chúa Trời, Ngũ Đế, chư Thần linh chứng giám cho lòng tôn kính của con.
Cầu trời, Ngũ hoàng, các tiên nữ và tất cả chúng sinh trường tồn!
5. Cách cúng thực hiện nghi lễ đưa Đạo về trời
Thắp 3, 5, 7… cây nhang tùy ý nhưng phải là số lẻ. Sau đó lạy 3 lạy và đọc lời nguyện. Khi hành lễ xong, lùi 3 bước rồi quay lưng. Tiếp tục chờ hương tan 2/3 Tôi vừa được phép hạ lễ hóa vàng. Sau đó, lấy giấy đỏ bọc một ít tro cốt, đem tro và cá thả xuống sông, suối sạch, không ao hồ bẩn thỉu.
6. Một số kiêng kỵ và lưu ý khi thực hiện lễ cúng ông Táo
Khi cúng ông Táo về trời, bạn phải lưu ý một số câu hỏi quan trọng sau:
- Không cúng ông Táo sau 12h ngày 23: Sau 12h là thời điểm các vị thần phải rời nhân gian để bay về trời báo cáo sự việc với Ngọc Hoàng. Vì vậy, lễ cúng phải được thực hiện trước khi ông Táo về trời, tức là trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp âm lịch.
- Không cầu tiền: khi cúng ông Táo chỉ cầu bình an đến với gia đình. Vì ông Táo lên trời không thể báo cáo việc lớn nhỏ trong gia đình với Ngọc Hoàng và không có trách nhiệm mang điều ước về tiền bạc lên Ngọc Hoàng.
- Không thả cá chép từ trên cao xuống nước: thả cá chép tượng trưng cho việc cá chép sẽ cùng Táo Quân về trời, đây cũng được coi là nét đẹp văn hóa trong phong tục thờ cúng ông Táo của người Việt Nam. Vì vậy, nên thả cá nhẹ nhàng xuống nước. Ném cá xuống sông hay ném từ trên lầu xuống thể hiện sự bất kính với thần linh và làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng của việc phóng sinh.
- Trang phục chỉnh tề: Khi cúng bái nên ăn mặc trang trọng, chỉnh tề. Quần short và áo cộc tay không được phép. Thay vào đó, hãy mặc quần dài và áo sơ mi hoặc áo phông sạch sẽ để thể hiện sự tôn kính với các vị thần.
- Khi đọc lời khấn phải đọc to, rõ ràng, giọng điệu chân thành, rõ ràng.
- Khi thực hiện nghi lễ, nên mở hết cửa chính, cửa sổ để ngôi nhà thông thoáng đón vận may vào nhà, xua đi vận rủi.
XEM THÊM:
Bài viết trên đã chia sẻ nhiều về nghi lễ cúng ông Táo Bài cúng đưa ông Táo về trời. Hi vọng qua bài viết này bạn đã có thể chuẩn bị cho buổi lễ đặc biệt này một cách chu đáo nhất để gia đình đón một năm mới bình an và hạnh phúc!
