Phương pháp luận được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực nghiên cứu. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu Phương pháp luận là gì?, vai trò, ý nghĩa là gì và cách phân loại như thế nào? Nếu bạn cũng quan tâm đến phương pháp luận, hãy tìm hiểu tại đây!
Mặc dù có nhiều người đã nghe đến thuật ngữ này nhưng chưa thực sự hiểu về nó. Phương pháp luận là gì?. Về cơ bản, phương pháp luận là một lý thuyết về phương pháp hoặc hệ thống phương pháp.
Nhờ có phương pháp luận mà con người định hướng tốt hơn, họ xác định được, lựa chọn và sử dụng có hiệu quả các phương pháp trong hoạt động nhận thức cũng như hoạt động thực tiễn, họ giải quyết vấn đề mình gặp phải một cách tốt nhất.
Có nhiều phương pháp được sử dụng trong nghiên cứu khoa học. Ví dụ: phương pháp phỏng vấn, phương pháp mô tả, phương pháp thống kê, phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, v.v. Mỗi phương pháp đều có ưu điểm của nó. Vì vậy, sử dụng đúng phương pháp sẽ giúp đạt hiệu quả tốt nhất và mang lại thành công.
Ngược lại, nếu chọn sai phương pháp có thể làm giảm nhẹ hiệu suất, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến hỏng hóc. Đây là những gì gây ra sự cần thiết phải nâng cao nhận thức về các phương pháp. Và thế là phương pháp luận ra đời.
3. Chức năng của phương pháp luận là gì?
Chức năng chính của phương pháp luận là gì? Nó là định hướng cho con người và mở ra hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn. Ngoài ra, phương pháp luận còn đóng vai trò là phương pháp, thao tác cụ thể mà chủ thể tuân theo và thực hiện nhằm đạt được kết quả tốt nhất.
Ngoài ra, phương pháp đảm nhận chức năng hướng dẫn trong quá trình tìm kiếm, lựa chọn và áp dụng phương pháp cũng như hướng dẫn và gợi ý.
4. Phương pháp luận mà triết học Mác – Lênin muốn xác lập
Vậy trong triết học Mác-Lênin, phương pháp luận là gì? Bạn muốn thành lập cái gì? Đó là phương pháp duy vật biện chứng. Và phương pháp này ra đời nhằm mục đích hình thành cho học sinh. Cụ thể, phương pháp này giúp học sinh nắm được 2 nguyên tắc, bao gồm:
- Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến (Các sự vật, hiện tượng trong thế giới tồn tại trong mối liên hệ phổ biến, tức là mối liên hệ giữa cái riêng – cái chung, giữa nhân – quả và con người phải tự có). nhận thức sự vật, hiện tượng trong mối liên hệ chung đó)
- Nguyên lý về sự phát triển (Nhận thức của con người về các sự vật, hiện tượng trong mối liên hệ phổ biến là chưa đủ. Ngoài ra, con người còn phải nhận thức được sự biến đổi, biến đổi và sự phát triển, biến đổi không ngừng của các sự vật, sự kiện)
Khi không nhìn thấu được hai nguyên lý này, con người sẽ dễ có những quan điểm thiếu chính xác, thậm chí sai lầm. Ngược lại, hiểu được hai nguyên tắc này thì mới hình thành nguyên tắc, quan điểm và định hướng cho mình trong hoạt động nhận thức và thực tiễn.
Đó là nguyên tắc chung. Khi chúng ta vi phạm nguyên tắc toàn diện có nghĩa là bản thân chúng ta rơi vào thái độ sai lầm, mâu thuẫn và đưa ra những đánh giá phiến diện, thiếu khách quan, chính xác.
Phương pháp biện chứng duy vật ra đời đã giúp chúng ta xây dựng những nguyên tắc, quan điểm và chủ trương phải thông qua những nguyên tắc, quy luật phạm trù để nhận thức sự vật, hiện tượng. Đồng thời phải tuân thủ hai nguyên tắc, đó là nguyên tắc khách quan và nguyên tắc toàn diện.
5. Các loại phương pháp luận
ngoài tầm kiểm soát Phương pháp luận là gì? chúng ta cũng cần tìm hiểu thêm về các loại phương pháp luận. Về cơ bản, phương pháp được phân thành 3 loại, cụ thể là:
5.1. phương pháp công nghiệp
Còn được gọi là phương pháp môn học, phương pháp môn học. Đây cũng là phương pháp cấp độ hẹp nhất. Đối với phương pháp luận ngành, các nguyên tắc và quan điểm sẽ được rút ra từ lý thuyết khoa học chuyên ngành. Và những nguyên tắc và thái độ đó phải phản ánh quy luật của một khu vực nhất định. Ví dụ, toán học, văn học, triết học, v.v.
5.2. Phương pháp chung
Phương pháp này thường được sử dụng cho một nhóm ngành cụ thể. Tuy nhiên, nhóm ngành đó phải đưa ra được 2 yếu tố đó là chúng có đặc điểm chung và có mối liên hệ chung để áp dụng một phương pháp luận chung.
5.3. Phương pháp chung nhất
Đó là phương pháp luận khái quát các quan điểm và nguyên tắc một cách chung nhất. Phương pháp này có thể được sử dụng trong bất kỳ ngành khoa học nào. Ngoài ra, phương pháp luận chung còn là cơ sở để xác định phương pháp luận chung và phương pháp luận ngành.
Cái mà triết học Mác – Lênin trang bị cho chúng ta là phương pháp luận chung nhất. Đồng thời, đây cũng là phương pháp duy vật biện chứng. Phương pháp này được xây dựng trên cơ sở nhận thức về 2 nguyên lý, 6 cặp phạm trù, 3 quy luật và quan điểm. Chúng tôi rút ra 4 nguyên tắc từ phương pháp này, cụ thể là:
- nguyên tắc bao trùm
- Nguyên tắc lịch sử cụ thể
- Nguyên tắc phát triển
- Nguyên tắc thống nhất giữa các lý thuyết
6. Ví dụ về phương pháp
Không chỉ trong triết học, mà cả trong kinh tế học, phương pháp này cũng rất phổ biến. Phương pháp luận được các nhà kinh tế trong ngành tự nhiên chấp nhận. Tuy nhiên, thực tiễn xã hội là một hệ thống mở và có nhiều biến số có thể tác động đến nó. Tuy nhiên, không cần cố gắng kiểm soát tất cả các yếu tố như trong phòng thí nghiệm.
Trong chủ nghĩa thực chứng, các lý thuyết phải nhất quán và thể hiện logic trong nội dung. Có một số tuyên bố về phương pháp luận.Không có gì có thể được chứng minh là đúng” như sau:
- Chúng tôi không thể xác nhận rằng mô hình của chúng tôi đã hoàn thành hay mô hình đã thiết lập mối quan hệ nhân quả.
- Tiến bộ của chúng tôi đến từ việc chứng minh vấn đề là sai thông qua các phương pháp thử nghiệm lặp đi lặp lại, đồng thời loại bỏ các nút cổ chai không hoạt động.
XEM THÊM:
Đây là câu trả lời cho những ai đang thắc mắc Phương pháp luận là gì?. Ngoài ra, chúng tôi đã nói về nguồn gốc, chức năng và phân loại của phương pháp luận. Phương pháp luận ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, ngành khoa học khác nhau và cho thấy hiệu quả rõ rệt.
