Rau Sam thường bị nhầm với một loài hoa, như hoa mười giờ, và ít có giá trị ngoài trang trí. Tuy nhiên, ít ai biết rằng rau sam thực chất là một nguyên liệu dùng để chế biến nên những món ăn ngon và độc đáo. Ngoài ra, loại cây này giúp điều trị nhiều bệnh quan trọng. Trong bài viết này, hãy cùng Vua Mật tìm hiểu thêm về loại rau này nhé!
1. Sem rau là gì?
Rau sam có tên khoa học là Portulaca Oleracea, họ Portulacaceae. Tuổi thọ tối đa của cây chỉ khoảng 1 năm và chiều cao tối đa đạt được là 40 cm. Bản thân thân rau là loại bò sát đất, mọng nước, nhẵn, màu đỏ tím.
Lá rau Sam mọc so le, có màu xanh và cũng thuộc dạng mọng nước. Phần rễ của cây khá mềm gồm rễ cái và rễ phụ dạng sợi. Rau Sam ưa đất pha cát, thậm chí là đất không giàu dinh dưỡng và có khả năng chịu hạn cực cao.
Hoa của rau sam được coi là có giá trị thẩm mỹ, có thể dùng để trang trí. Hoa có 5 cánh, màu vàng hoặc đỏ hồng, đường kính khoảng 0,6 cm, thường nở từ cuối mùa xuân đến giữa mùa thu. Các loại rau ăn hạt cũng có quả nhưng rất nhỏ, chứa hạt và có hình dạng như hạt đậu.
Tuy gọi là rau nhưng cách thức phát triển của cây không khác mấy so với cỏ dại. Vì vậy, nhiều người lầm tưởng rau Sam là cỏ và thường vứt bỏ khi dọn vườn.
Rau Sam có vị chua nhẹ xen lẫn vị mặn rất độc đáo, nếu có dịp thưởng thức một lần bạn sẽ nhớ mãi không quên. Người ta thường dùng rau Sam để trộn gỏi, luộc, nấu canh, trộn tỏi. Ngoài ra, rau còn có thể dùng làm nguyên liệu nấu canh hoặc nhúng lẩu.
2. Nguồn gốc rau Sam
Rau bina lần đầu tiên được tìm thấy ở Trung Đông và Ấn Độ. Ở những nơi này, rau Sam được coi là một loài cỏ dại và xuất hiện từ rất lâu.
Trước đây, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy dấu vết của loài cây này ở nhiều địa điểm trong thời tiền sử. Ví dụ, hạt giống rau Sam được tìm thấy trên các cổ vật ở Kastanas và thánh địa của nữ thần Hera trên đảo Samos. Họ được cho là đã ở đây từ thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên.
Vào thời cổ đại, nhà triết học Pliny the Elder đã phát hiện ra những dược tính quý giá của loại rau này. Vì vậy, ông luôn nhắc nhở mọi người mang theo bên mình như một lá bùa hộ mệnh khi ra đi.
Hiện nay, nhờ sự di cư và phát triển của con người, rau Sam đã có mặt ở nhiều nơi trên thế giới. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp những dải rau sam mọng nước ở Bắc Phi, Nam Âu, Trung Đông, Ấn Độ, Châu Á, Úc, v.v.
3. Rau mồng tơi chữa được những bệnh gì?
3.1. Rau chữa giun
Dùng rau Sam chữa giun là một trong những bài thuốc dân gian phổ biến được nhiều người áp dụng. Trước khi xay lấy nước, rau Sam ngâm qua nước muối pha loãng rồi rửa sạch. Nước rau sam tự uống để trị giun nên dùng trước khi đi ngủ hoặc buổi sáng khi bụng đói.
Giun sẽ được đào thải ra ngoài theo phân nếu người bệnh uống nước rau Sam liên tục trong 3-4 ngày. Phương pháp này được nhiều người coi là hiệu quả nhất đối với giun tròn và giun. Nhớ sử dụng rau Sam mới hái, tránh để qua đêm hoặc bảo quản trong tủ lạnh. Điều này sẽ làm giảm dược tính của rau.
3.2. Rau sam chữa mụn nhọt
Giã nát rau sam sau khi rửa sạch, sau đó dùng bã rau sam đắp lên vùng da bị mụn sắc. Cố định bằng băng hoặc nằm yên không cử động. Cần thay gạc và cặn mỗi ngày 2 lần để đảm bảo vệ sinh. Bệnh nhân nên lặp lại điều này trong vòng 3 ngày để vết loét trưởng thành và vỡ ra rồi lành lại.
Lý do nghệ tây được sử dụng để điều trị vết loét là vì nó có đặc tính khử trùng tự nhiên và giảm viêm. Tuy nhiên, bài thuốc này chỉ có tác dụng với những nốt mụn nông và mới hình thành. Đối với mụn nhọt ở những vùng da nhạy cảm như bộ phận sinh dục thì tuyệt đối không bôi.
3.3. Rau sam chữa đầy hơi
Bản thân canh rau ngót vừa là món ăn giải nhiệt mùa nóng vừa có tác dụng kích thích nhu động ruột, giải nhanh chứng khó tiêu. Để làm món canh rau sam chữa đầy hơi, bạn hãy để lại một ít nước vo gạo nếp, đun sôi rồi cho rau sam thái nhỏ vào. Món súp này sẽ có độ sánh đặc như cháo.
3.4. Rau mồng tơi chữa mẩn ngứa
Những người thường xuyên nổi mẩn ngứa, mẩn ngứa có thể sử dụng rau Sam để nhanh chóng chấm dứt tình trạng này. Dùng khoảng 1 nắm rau sam rửa sạch với nước muối, giã nhuyễn lấy nước cốt uống và bã chà xát lên vùng da bị mẩn ngứa. Bài thuốc này nên kiên trì thực hiện hàng ngày để thấy được kết quả.
3.5. Rau mồng tơi chữa ho gà
Không cần uống quá nhiều thuốc tây y, theo dân gian Việt Nam bài thuốc ho gà bằng rau Sam cực kỳ hiệu quả. Dùng rau câu luộc với nước và đường phèn. Chia làm 3 phần để dùng trong ngày, liên tiếp khoảng 3 ngày rồi giảm bớt liều lượng. Ngừng uống hoặc uống ít hơn khi hết bệnh.
4. Món ngon từ rau sam
Bên cạnh các loại rau, nó là một phần không thể thiếu trong nhiều món ăn giả tạo nhưng cực kỳ ngon và bổ dưỡng:
- Rau Sam: Rau Sam sau khi được thái nhỏ sẽ được luộc chín và chấm với nước mắm ớt. Vị chua chua của rau và vị mặn của nước mắm hòa quyện làm cho món ăn mùa hè thêm ngon miệng.
- Rau sam luộc: Trước khi xào rau sam, bạn nên trụng qua nước sôi, vớt ra cho vào tô nước đá để rau giữ được độ giòn và màu sắc ban đầu. Các loại rau đó nhặt để ráo nước, đợi tỏi dậy mùi thơm thì cho vào đảo đều, nêm nếm gia vị vừa ăn rồi tắt bếp.
- Canh Rau Sam: Rau Sam nấu với tôm khô hoặc thịt xay sẽ mang đến cho bạn một bữa ăn thanh mát và đầy đủ chất dinh dưỡng.
5. Cách trồng rau Sam tại nhà
5.1. Bước 1: Sẵn sàng
Bạn có thể trồng rau trong thùng xốp có lỗ hoặc thùng, khay không còn sử dụng. Đất trồng rau cần ẩm để hạt phát triển tốt hơn. Hạt giống rau Sam có thể được mua tại các cửa hàng nông sản địa phương.
5.2. Bước 2: Gieo hạt, trồng cây
Cho hạt vào ngâm nước ấm khoảng 6-8 tiếng rồi vớt ra phơi khô. Dùng que nhỏ chọc lỗ sâu khoảng 1 cm, gieo mỗi lỗ 1 hạt rồi lấp đất lại. Dùng bình tưới có vòi phun để tưới sau khi gieo hạt.
5.3. Bước 3: Chăm sóc
Trong lúc rau của Sam lớn lên, bạn chỉ cần chịu khó quan sát, tưới nước giữ ẩm cho đất và nhổ cỏ. Chắc chắn bạn sẽ thấy rau của mình tốt lên từng ngày sau một thời gian ngắn.
5.4. Bước 4: Thu hoạch
Khi cành rau Sem dài khoảng 20-30 cm là có thể thu hoạch để chế biến nhiều món ăn ngon.
>> Xem thêm:
6. Kết luận
Rau sam không khó tìm ngoài tự nhiên. Nếu muốn thưởng thức món ngon và ngắm hoa đẹp, đừng ngần ngại trồng một chậu rau sam nhỏ trước hiên nhà.
